Spiegel
door: Arjen Baas - 3 september 2014
Het is nog niet zo makkelijk te vinden.
Met de gekregen uitleg in mijn achterhoofd loop ik de statige laan op in de richting van de kapel.
Aan weerszijde hoge bomen. Het is prachtig weer. Na de kapel sla ik af naar links, het tweede pad is mij verteld.
Een klein bord steekt net ver genoeg uit de grond om de tekst te kunnen lezen; 'Kastanjelaan'.
Daarnaast een bordje met het opschrift: 'De algemene graven op vak H met de nummers 3518 t/m 3729 worden per 1 juli 2014 geruimd'.
Dan een telefoonnummer voor informatie. Zo gaat dat. Maar het graf waar ik naar zoek is er nog; het ligt er al zo'n 120 jaar.
Gekochte graven worden niet geruimd.
Tussen graven en muren met urnen wandel ik verder. Zonnestralen vallen tussen takken en gebladerte.
Boven in de bomen kwettert een zwerm halsbandparkieten.
Het mooie weer, de kwetterende vogels en de planten- en bloemenweelde brengen mij in een lichte, bijna vrolijke stemming.
En dat op een begraafplaats. Tegen een laag hegje staat een rij van bezems, schoffels en harken.
Er is niemand te zien. Aan het eind van de pad kom ik bij een poort; de oorspronkelijke ingang van begraafplaats.
Hier moet het ergens zijn. Het graf zou op een soort terp liggen. Hoewel het me goed is uitgelegd, moet ik toch even zoeken.
Net als ik mijn telefoon wil pakken om meer uitleg te vragen, valt mijn oog op de steen waarop de naam prijkt die ik zoek: 'Familiegraf Rochussen'.
Daaronder een rij namen. Helemaal onderaan, de naam van degene die we dit jaar zo ongeveer tot de beschermheilige van de kunstroute hebben gemaakt:
Charles Rochussen
1 augustus 1814 - 22 september 1894
Vanaf het moment van de ontdekking van de 200ste geboortedag van Charles Rochussen kreeg de kunstroute 2014 een extra dimensie.
Charles Rochussen; toonaangevend Rotterdams schilder, ontwerper, bestuurder, vermeend Kralinger van geboorte en begraven in Crooswijk.
Een lichte euforie maakte zich meester van de organisatoren van de kunstroute.
Een belangrijke doorgaande weg vanuit het Centrum naar Delfshaven draagt de naam van deze Rotterdamse meester.
Dit doet veronderstellen dat hij een belangrijke plaats heeft in de geschiedenis van deze stad.
En dat initiatieven voor een herdenking van Rochussen warm onthaald zullen worden. Niets is minder waar.
Rochussen blijkt voor te komen in het stratenboek van Rotterdam, maar niet in het collectieve geheugen van de Rotterdammers.
Veel werken van Rochussen zijn in depots terecht gekomen; schilderijen in dat van museum Boijmans, prenten in het depot van de Rotterdamse archiefdienst.
Een tegenvaller.
Het is nog erger; sommigen brengen hem in verband met de slavenhandel waar zijn voorvaderen zich aan bezondigd hebben,
maar uit niets blijkt dat hij daar ook maar iets mee te maken had. Of het moet zijn dat hij een versie van De negerhut van oom Tom illustreerde.
Een bezoek aan de directeur van de Rotterdamse archiefdienst maakte duidelijk dat het inderdaad hard nodig is om deze kleurrijke stadgenoot,
geworteld in Kralingen-Crooswijk uit de mottenballen te halen. Een uitdaging voor de organisatie van de kunstroute.
Rotterdammers, de inwoners van Kralingen-Crooswijk in het bijzonder, worden getrakteerd op lezingen, een boekje en een herdenking.
Dat laatste gebeurt op de plek van zijn laatste rustplaats; in de kapel van de begraafplaats Crooswijk en op de lommerrijke plek waar ik nu sta; zijn graf.
En ook na de kunstroute gaat het zendingswerk door. In een programma voor de bewoners van de Rochussenstraat.
De echo van Rochussen zal klinken over deze stad.
Over de Kerkenlaan wandel ik terug naar de uitgang. Ik passeer een veldje met oude graven die zijn overgebracht uit oude Rotterdamse kerken.
Uit de Grote kerk, na het bombardement en uit de Oosterkerk. Die stond in de Hoogstraat en werd kort voor de oorlog gesloopt.
Deze begraafplaats staat voor Rotterdamse geschiedenis; de bijzondere grafmonumenten, de prachtige beelden en de doden, bekende en onbekende rotterdammers.
Aan het eind van het pad valt mijn oog op een plaat glanzend zwart graniet.
Daarop de naam van degene die er begraven ligt en de datum van geboorte en van sterven.
Bijna 66 jaar oud, reken ik snel uit.
Daaronder een tekst van de Iraanse dichter Ahmad Shamlu: 'Ik zet een spiegel tegenover jouw spiegel om jouw beeld oneindig te weerkaatsen'.
Prachtig! En een opsteker voor de taak die wij op ons genomen hebben.
Ik wens u een mooie kunstroute.
Arjen Baas